De privak werd in 1997 opgericht als een instrument om beleggers toegang te bieden tot aandelen van jonge groeibedrijven die nog in volle ontwikkeling zijn en nog niet de maturiteit hebben voor een beursnotering. Net voor die bedrijven is de toegang tot de kapitaalmarkten essentieel, maar tegelijk vereist een belegging in die aandelen voldoende bescherming.
Aanvankelijk moest de privak zelf beursgenoteerd zijn, maar dat bleek een hoge drempel. De enige beursgenoteerde privak is die van Quest for Growth, beheerd door Capricorn Partners. Om de privak toegankelijker te maken, werd in 2003 de mogelijkheid gecreëerd ook private privaks op te richten. Maar ook die instrumenten konden door een gebrek aan flexibiliteit op weinig enthousiasme rekenen.
In 2018 kwam daarin verandering, toen toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) de relancewet lanceerde om private equity een duw in de rug te geven. Door de wet werd het regelgevend kader van private privaks soepeler en kregen ze een gelijkaardig juridisch statuut als de buitenlandse investeringsfondsen.
De voorbije drie jaar werden op die manier meer dan 60 private privaks opgericht.
De private privak kan rechtstreeks in niet-genoteerde aandelen beleggen, maar het kan ook een vehikel zijn om beleggers toegang te bieden tot een private-equityfonds. Die fondsen vereisen hoge instapbedragen. Via een private privak kunnen de instapbedragen per belegger relatief beperkt blijven. Het minimale instapbedrag voor een private privak is 25.000 euro
"De private privak kan rechtstreeks in niet-genoteerde aandelen beleggen, maar het kan ook een vehikel zijn om beleggers toegang te bieden tot een private-equityfonds."
Het fiscaal regime van de private privak is aantrekkelijk. Voor de privak zelf is de belastbare basis voor de vennootschapsbelasting doorgaans beperkt. En de belegger is in principe vrijgesteld van belastingen op de meerwaarden die hij met de privak realiseert. Verder kunnen particuliere beleggers een belastingvermindering krijgen als ze verlies lijden op hun investering. Die belastingvermindering bedraagt maximaal 6.250 euro per jaar.
Wie belegt in een privak moet wel flexibiliteit opgeven. De beleggingshorizon kan oplopen tot meer dan twaalf jaar en er geldt geen kapitaalbescherming. Niet iedereen kan zomaar een privak oprichten. De private privaks moeten een erkende beheerder aanstellen omdat de privak als een alternatief fonds (AIF) wordt beschouwd. Enkele gespecialiseerde aanbieders van private equity lanceerden al meerdere private privaks. Het gaat bijvoorbeeld om Capricorn Partners, maar ook om Quaestor, een andere Belgische vermogensbeheerder.