Met een relancewet maakte toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) in 2018 de toegang tot niet-beursgenoteerde aandelen makkelijker. Dat gebeurde door het regelgevende kader voor de private privak te versoepelen.
Zo’n privak kan ofwel rechtstreeks in niet-genoteerde aandelen beleggen, ofwel kan ze een vehikel zijn om beleggers toegang te bieden tot een private-equityfonds. Die fondsen vereisen hoge instapbedragen. Via een private privak kunnen de instap- bedragen per belegger relatief beperkt blijven. Met een minimaal instapbedrag van 25.000 euro is de private privak makkelijker bereikbaar voor particuliere beleggers.
"Sinds eind 2018 is het aantal private privaks toegenomen van 65 naar 184, bijna een verdrievoudiging."
De grootste troef van de privak is het fiscaal regime. Ze geniet een zeer beperkte belastbare basis voor de vennootschapsbelasting, en de belegger is in principe vrijgesteld van belastingen op de meerwaarde die hij met de privak realiseert. Verder geven de minwaarden recht op een belastingvermindering van 25 procent van de minwaarde, tot een plafond van 25.000 euro. Dat betekent een maximale belastingvermindering van 6.250 euro per jaar.
Dat fiscaal gunststatuut werd in de fiscale hervormingsplannen van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) gedeeltelijk in vraag gesteld. Maar door het uitblijven van de hervorming lijkt het erop dat de privak buiten schot is. Daarmee kan het beleggingsvehikel zijn parcours voortzetten. Sinds eind 2018 is het aantal private privaks toegenomen van 65 naar 184, bijna een verdrievoudiging.
Op de website van de FOD Financiën is de lijst van privaks terug te vinden. Let wel, op bestaande privaks kunt u niet meer inschrijven. Na de inschrijvingsperiode, die enkele maanden tot 1,5 jaar na de lancering kan lopen, gaat de privak op slot. Zodra u bent ingestapt, betekent dat ook dat uw geïnvesteerde kapitaal meerdere jaren geblokkeerd zit. Gemiddeld mag u toch rekenen op een beleggingshorizon van twaalf jaar.
"Gemiddeld mag u bij een private privak toch rekenen op een beleggingshorizon van twaalf jaar."
Niet iedereen kan zomaar een privak oprichten. De private privaks moeten een erkende beheerder aanstellen, omdat de privak als een alternatief fonds (AIF) wordt beschouwd. Enkele gespecialiseerde aanbieders van private equity (niet-beurs- genoteerde aandelen) in ons land lanceerden al meerdere privaks.
De West-Vlaamse vermogensbeheerder Quaestor is een belangrijke aanbieder. ‘Vandaag beheren we 14 private privaks en 10 gemeenschappelijke beleggingsfondsen die in een private privak beleggen, goed voor een kapitaal van 1,2 miljard euro’, zegt Geert Vastiau, partner bij Quaestor Vermogensbeheer. De vermogensbeheerder belegt niet rechtstreeks in aandelen, maar kiest voor private-equityfondsen. ‘Een standaard private-equityfonds hanteert instapdrempels tot soms 10 miljoen euro. Wij hanteren de wettelijke minimale instapdrempel voor onze klanten, om meer keuzevrijheid te geven en voldoende spreiding mogelijk te maken.’
"Vandaag beheren we 14 private privaks en 10 gemeenschappelijke beleggingsfondsen die in een private privak beleggen, goed voor een kapitaal van 1,2 miljard euro."
De beheerder waarschuwt wel voor een veralgemening van het gunstige fiscaal statuut. ‘Om echt geen meerwaardebelasting te moeten betalen, moet in het beleggingsbeleid voldoende aandacht gaan naar een correcte structurering. We zien vaak private privaks die fiscaal niet geoptimaliseerd zijn’, zegt Vastiau.
Het Leuvense Capricorn Partners, de beheerder van de enige beurs- genoteerde privak Quest for Growth, is ook zeer actief in private privaks. ‘We beheren zeven privaks’, zegt Sabine Vermassen, lid van het directiecomité. ‘Alle private privaks beleggen exclusief en rechtstreeks in bedrijven, behalve drie feeder fondsen, die hun opgehaald kapitaal poolen om te investeren in de corresponderende master private privaks’, zegt ze.
Ook veel buitenlandse spelers hebben zich in ons land genesteld om een private privak op te richten. In tegenstelling tot klassieke fondsen is het voor een belegger minder evident die privaks op te sporen, vooral omdat dat moet gebeuren tijdens de inschrijvingsperiode om erin te kunnen beleggen.
‘Ofwel zal een beheerder contact opnemen met prospecten tijdens de inschrijvingsperiode, ofwel kunt u kijken op de website van de Belgische Venture Capital & Private Equity Association (www.bva.be), waar de leden van de vereniging zijn opgesomd en waar je kan doorklikken naar de websites van de fondsen’, zegt Vermassen.